Pisanie odręczne – oldskulowa czynność i moc korzyści

Pisanie odręczne to jeden z tych nawyków, który ani myślę zmieniać. Ale skoro już i tak często sięgam po ołówek i pióro, chcę wiedzieć, czy warto. Postanowiłam sprawdzić, czy odręczne pisanie przynosi jakieś konkretne korzyści oraz dowiedzieć się, czy tylko ja zauważam dobroczynny wpływ prowadzenia odręcznych zapisków na samopoczucie.

Mailuję, SMS-uję, bloguję – wszystko to z użyciem komputera, tabletu lub smartfonu. Właśnie, czy naprawdę WSZYSTKO? Notatki do postów robię w notatniku. Tam też notuję podczas spotkań i rozmów telefonicznych. Prowadzę również analogowy kalendarz, a plany – nawet jeśli przyjmą jakąś formę elektroniczną – rodzą się najpierw na papierze.

Wciąż wypisuję również druki na poczcie (listy polecone), uzupełniam formularze i wreszcie – podpisuję umowy, oświadczenia i inne dokumenty. Może dla kogoś to błahostki, ale dla mnie cała lista powodów, aby pisać i starać się pisać wyraźnie (z czym, przyznaję, mam problem). Okazuje się bowiem, że korzyści z odręcznego pisania są znaczne, zaś z wyraźnego pisania odręcznego (ćwiczeń z kaligrafii) – jeszcze większe.

  1. Wzmocnienie ręki i postawy

Szczególnie zauważalne, gdy nie tylko piszemy, ale uczymy się kaligrafii. Jeszcze niedawno nie miałam szczególnego przekonania do wpajania dzieciom, że powinny precyzyjnie robić wszystkie te skomplikowane zawijasy. Dopiero lektura różnych opracowań uzmysłowiła mi, że nie chodzi o to, aby wszyscy w szkole mieli taki sam charakter pisma (to zresztą niemożliwe). Celem rysowania rozmaitych szlaczków i powtarzania w linijkach kształtów liter, jest przyswojenie sobie ruchów ręki, wzmocnienie jej oraz wypracowanie odpowiedniej postawy ciała.

Kaligrafia ma wpływ na postawę̨, oddychanie i koncentrację. Dzięki niej kształtujemy w sobie cierpliwość. Stan spokoju sprzyja kreatywności. Łącząc w sobie zapanowanie nad ciałem i umysłem, kaligrafowanie działa na rytm i energię naszego organizmu.

Ponieważ ostatnio wróciłam do pisania tradycyjnych listów, postanowiłam sprawdzić na sobie, jak to z kaligrafią jest. Skorzystałam z zeszytu ćwiczeń syna i muszę przyznać, że dopiero porządne ułożenie zeszytu, rąk na biurku i wyprostowanie się pomogło mi przebrnąć przez zadanie. Zrozumiałam też, jak dużym wyzwaniem jest to dla dziecka, które dopiero zaczyna pisać.

Jeśli chcecie poćwiczyć pisanie, polecam ten zestaw przygotowany specjalnie dla dorosłych – „Better handwriting for adults” (PDF – klik)

  1. Ćwiczenie mózgu

Pisanie ręką to dość złożona czynność umysłowa. Ćwiczy umiejętności niezwykle potrzebne do rozwoju myślenia abstrakcyjnego, symbolicznego, ale także przyczynowo – skutkowego, sekwencyjnego. Dyscyplinuje sposób rozumowania – stwierdza Olga Woźniak w artykule „Laptop wyłącza mózg, czyli co tracimy, porzucając ręczne pisanie” Jak to działa?

Gdy piszemy, musimy na bieżąco przetwarzać informacje. Wszystkiego nie zapiszemy, nie jesteśmy dyktafonem. Żeby później móc skorzystać z notatek, muszą one zawierać sensowny skrót wykładu, tekstu lub myśli.

Pisząc, zachowujemy też ciąg logiczny lub bazować na zrozumiałych dla nas skojarzeniach – to właśnie dyscyplina myślenia. W dodatku, aby zapanować nad całym tym złożonym procesem, koncentrujemy się znacznie bardziej niż przy mechanicznym notowaniu na komputerze. Skupiając się zaś, więcej zapamiętujemy – nie tylko informacji, ale i nowych słów.

Ręczne zapisywanie informacji pomaga nam w ich zapamiętaniu. Spośród czterech modalności – wizualnej, słuchowej, ustnej i motorycznej – to właśnie ta ostatnia ma największe znaczenie w procesie zapamiętywania. Stąd wykonując czynność ręcznego pisania, mocniej osadza nam się ta informacja w mózgu.

Najlepiej przypomnijcie sobie przygotowywanie szkolnych ściągawek – to idealny sposób, aby zapamiętać więcej informacji. Sam proces może być tak angażujący i korzystny dla naszego mózgu, że sięganie po ściągawki wcale nie będzie konieczne.

  1. Rozwój umiejętności czytania

Rzecz zaskakująca, pisanie wspomaga też umiejętność czytania. To szczególnie ważna informacja dla rodziców małych uczniów, jednak dorośli również skorzystają. Chodzi bowiem o to, żeby czytać ze zrozumieniem, a odręczne pisanie wzmacnia tę umiejętność.

Pisanie to przywiązanie do detalu, dokładność, cierpliwość – ćwicząc te cechy, znacznie łatwiej podejść nam nawet do dłuższego tekstu i skupić się na nim, by zrozumieć całość, a następnie wyciągnąć najważniejsze informacje.

  1. Twój wyjątkowy ślad

Charakter pisma to… nasz charakter, a w każdym razie jakaś jego wizualna reprezentacja. Ewoluuje z wiekiem, czasami – co widać w przypadku podpisów – zmianą nazwiska. Odręczny podpis to w ogóle jedna z tych rzeczy, które wciąż trzymają nas w świecie tradycyjnego pisma. I dobrze, bo:

Pismo ręczne odzwierciedla naszą osobowość, pokazuje jak jesteśmy niepowtarzalni. W piśmie ręcznym zawarta jest nasza dusza, jest ono niepowtarzalne tak jak rysy naszej twarzy, jest po prostu bezcenne.

  1. Spokój i uporządkowane myśli

Gdy na facebookowym profilu zapytałam, czy ktoś jeszcze pisze odręcznie i dlaczego, odpowiedzi okazały się być bardzo bliskie tego, co sama czuję. Pisanie piórem lub ołówkiem uspokaja, pomaga uporządkować myśli.

Katarzyna napisała:

Ręcznie pisanie mnie uspokaja, pozwala uspokoić i uporządkować myśli, dlatego często przed włączeniem komputera robię notatki niekoniecznie związane z bieżącą pracą. Jeśli tekst mi się nie układa, to piszę ręcznie na brudno, żeby nie marnować energii. Kiedy mam go już w głowie, to poprzestaję na – zawsze stosowanym przy dłuższych formach – rozpisaniu go w hasłach, ze strzałkami, etc.

Okazuje się, że może to być także świetny sposób na przerwę. Jak pisze Wiola: [Piszę] najczęściej jak mogę – głównie w pracy, jest to chwila dla mnie na wyciszenie, uspokojenie emocji, koncentracja… sądzę, że forma medytacji.

Za to Ola – choć z kartki i pióra korzysta często – zaznacza, że są sytuacje, w których komputer jest nieoceniony: bardzo się przywiązałam do komputerowego edytowania i ogrom skreślonego tekstu widniejący na kartce boleśnie mi przypomina o tym, ile słów trzeba napisać, żeby znaleźć to jedno właściwe.

Główne korzyści z pisania odręcznego to:

  • poprawienie koncentracji
  • usprawnienie procesu uczenia się
  • wzmocnienie zdolności czytania ze zrozumieniem
  • lepsza pamięć
  • nauka nowych słów
  • ćwiczenie ręki i postawy ciała

A jak jest u Was?

  • W jakich okolicznościach piszecie odręcznie?
  • Czy to lubicie i – jeśli tak – dlaczego?
  • Jakich narzędzi używacie?

Wyróżnione cytaty pochodzą z raportu „Odręczne pisanie w społeczeństwie”, Vivento Infobrokers, Warszawa 2006

Podobne posty – zainspiruj się!

Prowadzenie dziennika – sprawdzone sposoby na osiąganie równowagi przez pisanie

Kolorowanki dla dorosłych – spokój i uważność czy strata czasu i zbędny wydatek?

Jak prowadzić dziennik – sposoby na osiąganie równowagi przez pisanie

Agata Szczotka-Sarna